Porto – co to za wino? Jakie są rodzaje? Z czym łączyć?

Porto to wino z regionu w północnej Portugalii, zwanego doliną Douro (od nazwy płynącej tam rzeki). Rośnie tam ponad osiemdziesiąt różnych szczepów winogron oficjalnie uznanych za odpowiednie do wyrobu tego wina, a 29 odmian jest polecanych jako te najlepsze. Wśród nich prym wiedzie pięć szczepów, które nadają ton winom z tego regionu. Są to Tinta Roriz, Touriga Nacional, Touriga Franca, Tinta Cao oraz Tinta Barroca.

Produkcja

Proces fermentacji porto zaczyna się dokładnie tak samo, jak w przypadku win wytrawnych. Zamiast naturalnego zakończenia na wczesnym etapie przerywa się fermentację przez dolanie alkoholu o nazwie aguardente (to bezwonna i pozbawiona smaku brandy wytworzona z tych samych odmian winogron, co wino bazowe, jednak o mocy 77% alkoholu), tak by porto osiągnęło moc powyżej 18%. Takie stężenie alkoholu zabija drożdże i automatycznie zatrzymuje fermentację. W efekcie powstaje stosunkowo mocne i dość słodkie (zostało przecież mnóstwo nieprzerobionego cukru gronowego) wino.

Klasyfikacja

Zacznijmy od podstawowego podziału – tutaj nie ma niespodzianek – jest wino białe i zdecydowanie bardziej popularne: czerwone. Podstawowy podział czerwonego porto to ruby (wino starzone w butelkach) i tawny (wino starzone w beczkach). Ruby możemy dalej podzielić na vintage port – wino produkowane jedynie w najlepszych latach (oznaczone konkretnym rocznikiem)  oraz single quinta port – wino wytwarzane z winogron pochodzących z pojedynczych parceli. Na jego etykiecie również znajdziemy rocznik, jednak nie jest to informacja, że wino produkowano w najlepszych latach dla tego regionu. Ostatnim rodzajem jest klasyczne ruby, które dla podkreślenia wysokiej jakości trunku może zostać oznaczone nazwą reserve.

Wino tawny dojrzewa w pięćsetlitrowych beczkach. W sklepach, restauracjach możemy znaleźć  10-, 20-, 30-, a nawet  40-letnie wina. Ten rodzaj porto jest mieszanką win z różnych roczników, zaś określenie wieku oznacza średni wiek wina użytego do kompozycji.

Ostatnim rodzajem tawny jest colheita, czyli wino rocznikowe.

Kolejnym rodzajem jest late bottled vintage – wino, które dojrzewa w beczkach od 4 do 6 lat, a następnie jest butelkowane – mimo tego, że ma cechy obu typów porto (kolor – ruby, zaś dojrzewanie w beczce – tawny), zaliczamy je do kategorii ruby.

Oprócz czerwonego powstają także porto białe oraz od niedawna także porto różowe.

Z czym łączyć

Tradycyjnie porto nazywane jest winem deserowym. Możemy je pić solo po posiłku, jednak świetnie sprawdzi się w połączeniu z deserami. Tawny cudownie łączy się z crème brûlée czy tartą migdałową. Ruby pasuje do deserów kawowych lub deserów zawierających ciemne owoce. Dobre porto sprosta również połączeniu z gorzką czekoladą. Vintage port natomiast często podawane jest z dojrzałymi serami i trzeba przyznać, że jest to niezwykle dobrana para.