Czy wiesz, że pierwsze wina Antinori zostały wyprodukowane ponad 600 lat temu? A więc jeszcze na długo przed wynalezieniem na przykład żarówki. Poznaj imponującą historię włoskiej rodziny z tradycjami.
Futuro Antico – starożytna przyszłość
Wspaniała winiarska historia rodziny Antinori rozpoczęła się w czasach rozkwitu Florencji, miasta renesansu. Familia zyskała renomę za sprawą przystąpienia do jednego z ekskluzywnych stowarzyszeń florenckich, a pierwsze wzmianki o rodzinie pochodzą już z przełomu XII i XIII wieku. Krokiem milowym dla Antinorich okazał się 1385 rok, kiedy to Giovanni di Piero przystąpił do elitarnego stowarzyszenia winiarzy florenckich Arte Fiorentina dei Vinattieri.
W ówczesnym świecie takie stowarzyszenia odgrywały ważną rolę. Wspierały i promowały rozwój sztuki i handlu, broniły interesów kupców i twórców, stanowiły nieodzowny element świata kultury, ekonomii i zmian społecznych w mieście intelektualistów i artystów. Przynależność do któregokolwiek z tych prestiżowych stowarzyszeń umacniała pozycję członków. Natomiast największe uznanie przyniosło rodzinie Antinori kultywowanie w sztuce winiarskiej tradycji ich rodzinnego regionu – Toskanii.
Ponad 600 lat później – w dwudziestym szóstym pokoleniu – winnicami Antinori sprawnie zarządza Albiera Antinori, wspierana przez dwie siostry – Allegrę i Alessię. Od początku siłą napędową ich rodzinnego biznesu są trzy podstawowe wartości: tradycja, pasja i intuicja. Dzięki nim Antinori od wieków plasuje się w czołówce elity włoskich winiarzy. Rodzina odważnie sięga po śmiałe rozwiązania innowacyjne, a każdy rocznik, potencjał plonów i nowe pomysły traktuje jako sposób na podwyższanie standardów.
Ojciec trzech sióstr, Marchese Piero, honorowy członek zarządu Antinori, podkreśla, że niezwykle ważnym elementem filozofii ich firmy jest wierność rodzinnym tradycjom i wspieranie innowacyjnych trendów. Pasja i dążenie do doskonałości są widoczne na każdym etapie powstawania wina – w poszukiwaniu nowych technologii w winiarstwie, w selekcji najlepszych gron i szczepów, w testowaniu nowych urządzeń usprawniających kontrolę fermentacji i temperatury, we wprowadzaniu nowych rozwiązań starzenia wina, łączących metody tradycyjne i nowoczesne, takie jak odkrywanie potencjału beczek z różnych rodzajów drzewa oraz różnych rozmiarów, a także czasu, w jakim wino w nich dojrzewa.
Supertoskan – wielka rewolucja w Chianti Classico
Opowieść o największym przełomie w winiarstwie Chianti Classico należy zacząć od wzmianki o regionie Chianti, jednym z najokazalszych obszarów winiarskich w Toskanii, gdzie powstają wina sygnowane tą nazwą. Sercem Chianti jest obszar DOCG Chianti Classico, słynący z najlepszych parceli i warunków do uprawy winorośli. Znakiem rozpoznawczym win Chianti Classico jest symbol czarnego koguta umieszczany na butelce. Niekwestionowanym królem szczepów wykorzystywanych do produkcji wina w Chianti jest sangiovese, którego proporcje w winie zmieniały się na przestrzeni lat. Obecnie dla win apelacyjnych kontrolowanego oznaczenia pochodzenia – DOCG Chianti – obowiązuje reguła dotycząca użycia w 100 proc. sangiovese albo w kupażu z innymi odmianami w celu zmiękczenia jego dość wysokiej kwasowości; zawartość innych szczepów nie może jednak przekraczać 20 proc.
Można pokusić się o pytanie, po co rozpętywać rewolucję i rezygnować z klasyfikacji wina jakościowego na rzecz regionalnego, skoro to wspaniała apelacja i dzięki panującym tam regułom powstają wina najlepszej klasy? Pierwszą nasuwającą się odpowiedzią jest chęć stworzenia czegoś jeszcze bardziej wyjątkowego. Taka idea pojawiła się właśnie we Włoszech i okazała się przełomowa, szczególnie dla okręgu Chianti Classico. Wszystko za sprawą supertoskanów, czyli win niespełniających wymogów apelacyjnych, ale wyróżniających się wysoką jakością. Należy zaznaczyć, że supertoskany to wyjątek potwierdzający regułę zasadności praw apelacyjnych i jednocześnie niezaprzeczalny dowód absolutnego kunsztu winiarskiego. Idealnym przykładem jest Tignanello, dzieło Marchesi Antinori powstałe w 1971 roku. Stanowiło krok milowy w historii Chianti Classico, którego następstwem w 1978 roku była prezentacja drugiej ikony z portfolio Antinori – wina Solaia.
Oba kluczowe wina Antinori powstają w posiadłości Tenuta Tignanello zlokalizowanej na wzgórzach między dolinami rzek Greve i Pesa, na obszarze 319 hektarów, z czego 127 hektarów jest przeznaczonych pod uprawę winorośli. Tutejsze gleby obfitują w wapień i łupek, a temperatura przez cały okres wegetacji roślin oscyluje między wysoką w ciągu dnia i znacznie chłodniejszą w nocy. To idealne warunki zarówno dla króla Toskanii – sangiovese, jak i dla szczepów w tym miejscu awangardowych – cabernet sauvignon i cabernet franc. Tignanello i Solaia to prawdziwe perły w koronie Antinori, będące nie tylko świadectwem ogromnej pasji winiarstwa, ale również najlepszym odzwierciedleniem charakteru terroir, w którym powstają.
Skąd pochodzą wina Antinori?
Rodzina udowodniła, że Toskania i Umbria są wyjątkowymi siedliskami sprzyjającymi powstawaniu win genialnych, charakteryzujących się niezwykłą elegancją i finezją. Bazując na ogromnym potencjale tych terroir oraz bogatemu doświadczeniu i wiedzy, Antinori kontynuuje misję odkrywania nowych zasobów tożsamych ze stylem i dziedzictwem Toskanii, na które składają się tradycja, kultura, praca w winnicy, a także sztuka i literatura opisujące harmonię regionu i Marchesi Antinori.
Winnice Antinori są położone w najlepszych siedliskach nie tylko na terenie Toskanii, ale również w Umbrii, Piemoncie, Apulii, a także za granicą – w Chile i kalifornijskim Napa Valley. Niektóre zasługują na szczególne wyróżnienie ze względu na ich historię oraz uwarunkowania klimatyczne i glebowe. Są to przede wszystkim wspomniana wcześniej posiadłość Tenuta Tignanello oraz oddalona od niej o trzy kilometry Badia a Passignano, wyjątkowe miejsce w Chianti, uznane za jedną z najstarszych lokalizacji w regionie. Według zapisów historycznych na terenach Badia a Passignano przed wiekami prowadzono uprawę winorośli, w tym szczepu sangiovese. W 1983 roku wokół tego siedliska odkryto roślinę z rodziny winnej winorośli liczącą tysiąc lat.
Marchesi Antinori oferuje nam wyjątkowe wino z winnicy położonej w tym regionie: Badia a Passignano Chianti Classico DOCG Gran Selezione. Ponadto do rodziny należy posiadłość Pian delle Vigne leżąca 6 kilometrów na południowy zachód od Montalcino. Jest to część Toskanii sławą dorównująca Chianti dzięki majestatycznym winom Brunello di Montalcino. Dalej można wymieniać inne znakomite lokalizacje jak Castello Della Salla położone koło Orvieto, Le Mortelle w gminie Maremma, winnica Tenuta Montenisa we Franciacorta i winnice Prunotto w miejscowości Alba, jednym z najważniejszych miejsc w Piemoncie.
Sztuka i wino
Sztuka tworzenia wina różni się wprawdzie od sztuki rzeźbiarskiej i malarskiej, ale także wymaga pasji, talentu, nakładu pracy i cierpliwości. Wina Antinori to bez wątpienia kwintesencja doskonałego rzemiosła. Ponadto obecność sztuki w historii rodziny zaznaczona jest w pracach takich artystów jak Giovanni della Robbia. Był to florencki rzeźbiarz i ceramik, który na początku XVI wieku zaprojektował arcydzieło w postaci herbu rodziny Antinori. Nieprzerwanie kontynuowany mecenat sztuki widoczny jest w działaniach rodziny także współcześnie za sprawą Akademii Antinori oraz Antinori Art Project.
Zadaniem Akademii Antinori jest zbieranie, ochrona i przechowanie dzieł związanych z tradycją Toskanii. Prowadzone przez Akademię badania przyczyniły się do renowacji wielu dzieł, publikacji książek i katalogów poświęconych sztuce oraz organizacji wystaw i wydarzeń otwartych dla publiczności.
Antinori Art Project jest nową inicjatywą, a jej otwarcie zbiegło się z inauguracją nowej winnicy Antinori nel Chianti Classico w 2012 roku. Głównym założeniem projektu jest kontynuacja tradycji wspierania sztuki w połączeniu z nową perspektywą skupiającą się na sztuce współczesnej i współczesnych artystach. Antinori Art Project organizuje na przykład wystawy i seminaria poświęcone sztuce współczesnej, m.in. we współpracy z muzeami i fundacjami.